“Tarım ve Gıda İşçilerinin Değerine Işık Tutan

KoViD-19 Günlerinde Karşıladığımız

1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü Kutlu Olsun”

30 Nisan 2020

BD Sayı: 2020/05

 

Büyük bir kaygı ve belirsizlik içinde hayata tutunmaya çalıştığımız KoViD-19 günleri, daha önce hiç umursamadığımız kimi ekonomik faaliyetlerin ve bunları son derece olumsuz yaşam ve çalışma koşulları altında gerçekleştiren insanların değerini açıkça ortaya çıkardı.

Bu sene uzun yıllardır ilk defa Avrupa’nın büyük gıda üreticisi ülkeleri, tarım işçisi bulamadıkları için, milyonlarca avroluk tarım ürünlerini tarlalarda çürümeye bırakmak zorunda kaldılar. Şimdiye kadar göçmen tarım işçileri sayesinde Avrupa, dünya kaliteli tarım ürünleri pazarını elinde tutuyor ama işçilerin yaşam ve çalışma şartlarındaki zorlukları görmezden geliyordu. Bu işçilerin birçoğu kaçak ve kayıtdışı olarak ülkeye girmiş; hiçbir sosyal güvenceden yararlanmayan, günlük ücretleri ancak çağdaş kölelikle açıklanabilecek ama ürettikleri değerle Avrupa’nın ekonomisine büyük güç veren emekçilerdir. Zengin ülkeler ancak KoViD-19 pandemisi sürecinde göçmen işçilerin ne kadar önemli bir işlevi olduğunu anlayabildiler.

Öyle ki kimi büyük Avrupa ülkeleri, charter uçakları ile Bulgaristan ve Romanya’dan tarım isçileri getirmeye başladı. Almanya yurtiçi ve yurtdışı geçici tarım işçilerinin istihdamına yönelik ilave tedbirler açıkladı. Daha önce sosyal güvenlik sistemine kaydedilmeden sadece 70 gün çalışabilen tarım işçileri 115 güne kadar vergi ödemeden çalışabilecekler. Ancak bu alınan önlemlerin tümüyle pandemi günlerini en az hasarla atlatmaya dönük geçici düzenlemeler olduğu, pandemi sonrasında Avrupa’nın en az yarım asırdır uyguladığı eski düzene geri dönmeyi tercih edeceği anlaşılıyor.

Türkiye’de de hem kendi yurttaşımız olan hem de Suriye, Afganistan, Gürcistan ve diğer ülke uyruklu tarım-gıda işçileri var.  Bugüne değin tarım ve gıda işçilerinin son derece ağır yaşam ve çalışma koşullarının düzeltilmesi yönünde yapısal düzenlemeler hep ihmal edildi. Bu işkolunda kadın ve çocuk emeğinin en derin biçimde sömürüldüğü görmezden gelindi. Mevsimlik tarım işçilerinin sosyal güvenceleri hiç olmadı. Yaşam koşulları çoğu zaman insani olmaktan çok uzaktı. Kamyon kasalarında, minibüslerde, traktör römorklarında tıkış tıkış çalışacakları yerlere çileli gidişleri ancak kazalarda cansız bedenleri yollara savrulduğunda görüntülendi. Tarlalarda bütün gün güneşin altında iki büklüm ürün toplayan, seralarda yatıp kalkan, kimyasallarla iç içe yaşayan ya da daracık karanlık fabrika köşelerinde tuvalete bile gidecek zamanı olmadan et kesip paketleyen işçilerin çalışma koşulları, iş güvenliği, iş güvencesi ve ücretler açısından hiç sorgulanmadı.

Tarım ve gıda sistemini sadece bir ekonomik alan olan görenler, üretim miktarı, verimlilik, kâr ve fiyat dışında hiçbir olguyu göz önüne almayanlar bugün, KoViD-19 günlerinde başta mevsimlik tarım işçileri olmak üzere tüm tarım ve gıda işçilerinin her türlü insan hareketliliği kısıtlamalarından muaf tutularak işlerinin başında olmaları için çaba gösteriyorlar. Bu çaba daha insani, daha hakça bir tarım ve gıda sistemi yaratma kaygısından değil; gıda arzında ve tedarik zincirlerinde doğacak sorunlara karşı bu günlere özgü önlem alma arayışından doğuyor. Yapısal düzenlemeler konusu ne yazık ki hâlâ gündeme getirilmiyor.  

Bugün yaşadığımız deneyim, emekleriyle soframıza ekmek koyanların değerini derinden kavramamızı vicdani bir ödev olarak dayatıyor. KoViD-19 sonrası dönemde, tarım ve gıda sistemi içindeki emek sömürüsünün yok edilmesi ve işçilerin insan onuruna yakışacak bir yaşama kavuşturulması için hepimizin sorumluluk taşıdığını unutmayalım.

Logosunda bulunan 4 “e” harfinin, “etik”, “ekoloji”, “emek” ve “ekmek” sözcüklerini simgelediği Tarım ve Gıda Etiği Derneği (TARGET) olarak; başta tarım, gıda ve kır çalışanları olmak üzere tüm emekçilerin 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü’nü kutlarız.

 

TARIM ve GIDA ETİĞİ DERNEĞİ (TARGET)

                                                                                                 YÖNETİM KURULU

 

#SağlıkİçinEvdeKal