14 Ekim 2025

BD Sayı: 2025/14

 

15 Ekim Dünya Kadın Çiftçiler Günü

 

Tarım, kadim bilgiler ve uygulamalar toplamıdır. Bu bilgiler, binlerce yıldır, kadınlar ve erkekler tarafından öğrenildi ve uygulandı. Bu yönüyle tarımda öğrenmede ve uygulamada bir eşitlik ve paylaşım halinden bahsetmek mümkündür. Ancak kadın çiftçiler, zaman içinde, üretimin içinde yer almaya devam ederken bazı alanlarda ikinci plana düşmeye başladı. 

 

O nedenle, 1995 yılında, Birleşmiş Milletler tarafından kırsalda yaşayan kadınların koşullarına, değerine ve önemine vurgu yapmak için “15 Ekim Dünya Kadın Çiftçiler Günü”kabul edilmiştir. Ülkemizde ise bu anlamlı gün 1997 yılından itibaren benimsenmiştir. Gün kapsamında kadın çiftçilerin mevcut durumları ele alınmakta ve koşullarını iyileştirme yolları aranmaktadır. Aynı zamanda farkındalık artırma ve bilinçlendirme çalışmaları yapılmaktadır.

 

Günümüzde kadın çiftçiler, üretmeye sabırla devam etmektedir. Tarımdaki makineleşme olgusundan kaynaklı olarak erkekler daha çok makine ve ekipmanları kullanırken kadınlar geleneksel tarım uygulamalarını ağırlıklı olarak yapmayı sürdürmektedir. Örneğin sebze dikimleri, ürün toplama, süt sağma vb. gibi işleri çoğunlukla kadınlar tarından yapılmaktadır. Dolayısıyla erkeklerin güce dayalı işleri makine ve ekipman yardımıyla yapmalarının yanında kadınlar “kadim bilgiler” ışığında geleneksel üretim faaliyetlerini yerine getirmektedir.

 

Üretimin her yerinde olan kadın çiftçiler, diğer alanlarda aynı oranda gözükmezler. Mülkiyet edinmekten sosyal güvenlik sistemine dahil olmaya, eğitimden paranın kullanımı üzerinde söz sahibi olmaya, kültürel faaliyetlerden birlik/oda üyeliğine ve özellikle birlik/oda yönetimine kadar pek çok alanda kadın çiftçilerimiz oldukça gerilerde kalmaktadır. 

 

Tarımdaki yapısal sorunlardan birisi olan üretimden kopuşların kök nedenlerine inildiğinde ekonomik, sosyal ve kültürel bir çok sorunla karşılaşılmaktadır. Kırsalın kalkınmasındaki sorunlar üretimden kopuşları ve kontrolsüz göçleri hızlandırmaktadır.  Bu alanda kadın çiftçilerin etkisi hayli fazladır. Çünkü hemen her alanda geri planda kalan kadınlar; kendileri, çocukları ve aileleri için kurtuluşu “toprağı terk etmek”te görmektedir. Bilindiği gibi üretimden kopuş gıda güvencesinden gıda egemenliğine, üretimin devamlılığından toprağın elden çıkarılmasına, kadim bilgiler zincirinin kopmasından istihdama, altyapıdan eğitime kadar pek çok alanı sorunlu hale getirmektedir. Başka bir ifadeyle, bu süreçlerde, kadın çiftçiler “gerçek üretici” olmaktan “tüketici” olmaya geçiş yapmaktadır.

 

Tarım ve Gıda Etiği Derneği olarak, bilinen sorunların basit ve öncelikli çözümleri olduğuna olan inancımızla, her kişi ve kurumun etik değerler ışığında sorumlu ve bilinçli adımlar atması gerektiğini bir kez daha vurgularken; “sabır”,“üretim” ve “bereket”in simgesi kadın çiftçilerimizin Dünya Kadın Çiftçiler Gününü içtenlikle ve şükranla kutlarız.

 

Tarım ve Gıda Etiği Derneği (TARGET) 

Yönetim Kurulu